21 marca w oczyszczalni ścieków w Krasnymstawie została uruchomiona nowoczesna, kompaktowa stacja zlewna. Modernizacja wybranego punktu zlewnego była ostatnim etapem badania stanu technicznego stacji zlewnych, przeprowadzonego wspólnie przez Instytut Edukacji Środowiskowej i Ideę 3W Banku Gospodarstwa Krajowego.
Po dwóch miesiącach od zakończenia modernizacji sprawdzamy, co zmieniło się w gospodarowaniu ściekami dowożonymi w gminie. Pytamy też o korzyści ekonomiczne i środowiskowe dla gminy Krasnystaw, po wdrożeniu oprogramowania dostarczonego przez firmę Ścieki Polskie.
Kluczowa rola stacji zlewnej
Kluczowym elementem obiegu ścieków dowożonych jest stacja zlewna, która zobowiązana jest do bieżącego monitorowania zrzutów nieczystości. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 4 sierpnia 2023 r. w sprawie warunków wprowadzania nieczystości ciekłych do stacji zlewnych, są one zobligowane m.in. do prowadzenia bieżących pomiarów objętości dowożonych ścieków, hermetycznych zrzutów nieczystości oraz separowania zanieczyszczeń stałych.
Jak pokazało badanie z 2023 roku, stacje zlewne mają duże problemy z prawidłowym ewidencjonowaniem ścieków dowożonych wozami asenizacyjnymi. Aż 89,2% stacji zlewnych biorących udział w badaniu nie spełniało wymogów zawartych w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w zakresie poprawnego potwierdzania każdorazowego zrzutu nieczystości. Aż 14,6% stacji w ogóle nie potwierdzało kierowcom zrzutów. Taki stan stacji zlewnych uniemożliwia pełną kontrolę obiegu nieczystości i nie pozwala na wypełnianie obowiązków nałożonych przepisami prawa.
Z opublikowanego raportu Stan techniki stacji zlewnych w Polsce wynika, że 6,16% oczyszczalni ścieków nie prowadziło rejestru identyfikującego przewoźników i ich uprawnień do zrzucania nieczystości. 7,9% przebadanych stacji nie było w stanie zidentyfikować przyjmowanych ścieków.
Dużym problemem, z jakim borykają się stacje zlewne jest opóźnienie techniczne i technologiczne. Aż 45,2% przebadanych stacji nie posiadało separatorów zanieczyszczeń stałych i aż 12,4% nie miało przepływomierza służącego do pomiaru objętości zrzucanych ścieków – w co 8 stacji zlewnej nie można było więc stwierdzić ilości ścieków realnie przyjętych do oczyszczalni. W 13,7% przypadków stwierdzono brak identyfikacji nieszczelności w całym ciągu technologicznym.
nowoczesna stacja zlewna ścieków dowożonych
Ostatni etap badania stanu techniki stacji zlewnych obejmował modernizację wybranej stacji biorącej udział w zapytaniu ankietowym. Przedstawiciele organizatorów badania – Instytutu Edukacji Środowiskowej oraz Idei 3W BGK wytypowali do modernizacji stację zlewną należącą do Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w Krasnymstawie. O wyborze tej właśnie stacji zadecydowały duży wolumen przyjmowanych ścieków oraz potrzeba usprawnienia procesów technologicznych.
Jak wynika z przeprowadzonego badania, stacja zlewna znajdująca się na terenie oczyszczalni ścieków w Krasnymstawie przyjmuje ścieki bytowe, komunalne, przemysłowe, a także osady z przydomowych oczyszczalni ścieków. Znajdująca się tam stacja zlewna identyfikowała kierowców firm asenizacyjnych na podstawie dedykowanej karty lub breloka. Stacja nie posiadała monitora wyświetlającego ilość dostarczonych ścieków.
Z przesłanej ankiety nie wynikało, czy kierowca firmy asenizacyjnej otrzymywał każdorazowo potwierdzenie dokonania zrzutu po jego zakończeniu. Jeśli już otrzymywał dokument to był on sporządzony w wersji papierowej i zawierał wyłącznie informację o ilości oddanych nieczystości.
Po przeprowadzonej modernizacji, która obejmowała montaż kompaktowej stacji zlewnej oraz wdrożenie oprogramowania zlewnia.online w oczyszczalni ścieków oraz Monitoring Ścieki Polskie w Urzędzie Miasta w Krasnymstawie, zwiększono nadzór nad nieczystościami dowożonymi do oczyszczalni ścieków. To ważny element całej modernizacji – dzięki współpracy i komplementarnym rozwiązaniom monitorującym obieg nieczystości wdrożonym zarówno w urzędzie miasta jak i w oczyszczalni, obieg nieczystości płynnych podlega stałej kontroli, jednocześnie usprawniając procesy monitoringu i sprawozdawczości.
Nowa stacja zlewna posiada ekran, na którym wyświetlane są w czasie rzeczywistym dane dotyczące ilości, przewodności oraz pH oddawanych nieczystości. W przypadku przekroczenia norm istnieje możliwość natychmiastowego zamknięcia zasuwy sterowanej elektrycznie i przerwania zrzutu.
Identyfikacja kierowców odbywa się za pomocą karty RFID lub dedykowanej aplikacji zainstalowanej na smartfonie. Dodatkowo aplikacja ta pozwala na automatyczne raportowanie zrzutów, a dane są przesyłane elektronicznie do systemu zlewnia.online i Monitoring Ścieki Polskie w czasie rzeczywistym. Pracownicy oczyszczalni ścieków i urzędu miasta mogą na bieżąco monitorować zrzuty nieczystości na stacji zlewnej – mają wgląd w pomiar ilości nieczystości i jakość oddawanych ścieków.
Zmodernizowana stacja zlewna jest połączona z oczyszczalnią ścieków za pomocą bezprzewodowej technologii GSM. Dzięki takiemu rozwiązaniu dane dotyczące zrzutów są zabezpieczane i archiwizowane na wypadek awarii sterownika stacji i utraty danych. Stacja ma również możliwość pracy w trybie offline, w sytuacji chwilowego braku połączenia z internetem, a dane są przesyłane do systemu po ponownym nawiązaniu połączenia.
Korzyści dla środowiska
Zmodernizowana stacja zlewna pozwala na stały monitoring ścieków dowożonych taborem asenizacyjnym. Stały nadzór nad obiegiem oraz kontrola jakości zrzucanych nieczystości pozwalają natychmiast reagować na wszelkie nieprawidłowości. Tym samym, wprowadzone rozwiązania przyczyniają się do ochrony środowiska.
– Oddana do użytku mobilna stacja zlewna jest bardzo istotna i potrzebna dla całej sieci kanalizacyjnej i systemu, jaki udało nam się stworzyć po modernizacji oczyszczalni ścieków. Można powiedzieć, że właśnie postawiona została „kropka nad i”. Dzięki spółce Ścieki Polskie i Bankowi Gospodarstwa Krajowego możemy teraz zrzuty nieczystości monitorować, analizować i szybko reagować na nieprawidłowości. Tym samym jest to kolejny element, który posłuży ochronie naszego środowiska – mówił burmistrz Krasnegostawu Robert Kościuk podczas uroczystego otwarcia stacji zlewnej.
Monitoring kierowców firm asenizacyjnych oraz kontrola nieczystości dowożonych pozwalają na szybkie reagowanie w sytuacjach kryzysowych, kiedy w stacji zlewnej pojawiają się ścieki niebezpieczne dla pracy oczyszczalni lub całej sieci kanalizacyjnej. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości, pracownicy oczyszczalni mogą natychmiast podjąć działania mające na celu wyeliminowanie niebezpieczeństwa i ustalenie z jakiego adresu pochodziły ścieki.
Stały podgląd na dokonywane zrzuty pozwala zmniejszyć ryzyko przedostania się ścieków o nieprawidłowych parametrach do oczyszczalni, co mogłoby zagrozić jej prawidłowemu funkcjonowaniu i narazić przedsiębiorstwa komunalne na wysokie koszty naprawy.
– Ten projekt pokazuje jak ważne dla systemu ściekowego jest poprawne funkcjonowanie stacji zlewnych. Takie inwestycje są konieczne, ponieważ usprawnienie kontroli i raportowania dostarczanych nieczystości przekłada się bezpośrednio na ograniczenie zanieczyszczenia środowiska – mówi Agata Sobolewska z Banku Gospodarstwa Krajowego.
Cyfryzacja i korzyści ekonomiczne
Bieżący monitoring obiegu nieczystości, a także aktualizowana ewidencja zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków przyczyniają się do uszczelnienia całego systemu ścieków dowożonych. Wykorzystanie nowoczesnych narzędzi informatycznych pozwala w łatwy i efektywny sposób nadzorować gospodarkę ściekową, wskazując nieprawidłowości związane z nieregularnym opróżnianiem zbiorników.
Włączenie do systemu wszystkich podmiotów biorących udział w obiegu nieczystości ciekłych – właścicieli posesji wyposażonych w zbiorniki asenizacyjne, firm asenizacyjnych, oczyszczalni, a także urzędu miasta pozwala uszczelnić cały system i uporządkować gospodarkę ściekową. Włączenie wszystkich podmiotów do systemy pozwala również przeprowadzić kontrole na posesjach, które nie opróżniają zbiorników asenizacyjnych lub robią to nieregularnie.
Takie działania przynoszą korzyści ekonomiczne – wzrost ilości ścieków dowożonych do oczyszczalni oznacza większe wpływy do budżetu.
Zobacz uroczyste otwarcie zmodernizowanej stacji zlewnej w Krasnymstawie
Dowiedz się więcej o tym, co Instytut Edukacji Środowiskowej oraz Idea 3W robią w zakresie ochrony zasobów wodnych.